De essentie van veranderkracht in de zorg
Een snel ontwikkelende sector als de zorgsector vraagt naast (nieuwe) vaardigheden ook een cultuur waarin veranderingen mogelijk zijn. Het vraagt een stijl van leidinggeven waarin nieuwsgierigheid wordt aangemoedigd. Veel organisaties zijn bezig met hun wendbaarheid, maar het zijn uiteindelijk de mensen die de wendbaarheid van je organisatie bepalen. Zij zijn het die ervoor kiezen om wel of niet een technologie op te pakken en te innoveren. Je kunt je organisatiestructuur aanpassen, agile gaan werken en bedrijfsprocessen digitaliseren maar als zorgprofessionals niet wendbaar zijn komt jouw organisatie niet tijdig in beweging en loop je achter.
Verandering is de enige constante
Hoogleraar geschiedenis Yuval Noah Harari heeft een interessante visie op veranderingen in de toekomst. In zijn boek ’21 lessen voor de 21e eeuw’ zegt hij dat in de 21e eeuw verandering de enige constante is. “Een groot deel van wat kinderen nu leren zal in 2050 waarschijnlijk ontzettend gedateerd zijn. In een wereld die overvoerd wordt van informatie, zal het veel belangrijker worden om over vermogen te beschikken om informatie te interpreteren… De belangrijkste vaardigheden worden aanpassingsvermogen, het vermogen om nieuwe dingen te leren en het vermogen je niet uit het lood te laten slaan door onbekende situaties.
Om mee te kunnen in de wereld van 2050 moet je niet alleen in staat zijn om nieuwe ideeën en producten te bedenken, je zult vooral over veerkracht moeten beschikken om jezelf meermalen opnieuw uit te vinden.” Volgens Harari moeten we dus meebewegen om van toegevoegde waarde te blijven. En liefst vóór 2050.
Dat geldt zeker voor de zorgsector. Want willen we het hoofd kunnen bieden aan de zorgvraag van de toekomst (die alleen maar groter wordt) en de tekorten op de zorgarbeidsmarkt terugdringen dan is verandering noodzakelijk. Nieuwe technologieën kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de oplossing van deze twee vraagstukken. Maar dan moeten ze wel ingezet worden door mensen die beschikken over de vaardigheden om ze te gebruiken.
Wendbaarheid en veranderbereidheid
Wendbaarheid zegt iets over ’het vermogen van mensen om bestaande overtuigingen, denkpatronen en gedrag in relatie tot de buitenwereld en henzelf te observeren en los te laten wanneer een veranderde context dat vraagt'. Maar men moet het niet alleen kunnen, men moet het ook willen. En dat gaat over veranderbereidheid.
Veranderbereidheid slaat op ‘de wil om mee te werken aan aanpassingen en veranderingen binnen bijvoorbeeld de structuur, cultuur of werkwijze van een organisatie of team… Medewerkers die bereid zijn om te veranderen, geloven in de positieve uitkomsten van de voorgestelde verandering en staan er ook voor open.’
Vol hoofd
Naast persoonlijke eigenschappen en vaardigheden spelen ook de cognitieve capaciteiten een rol. Hoeveel kun je onthouden en begrijpen? Veel onduidelijkheid en onzekerheid door iets niet snappen ondermijnt veranderkracht. Veel zorgprofessionals hebben op het moment een erg vol hoofd door de hoge werkdruk. Met de boodschap dat nieuwe digitale vaardigheden ‘ook nog’ geleerd moeten worden, krijg je vaak te horen : “Ik heb ervoor gekozen om met mensen te werken en niet met technologie”.
Het is onze taak om hen te laten zien dat het omarmen van digitalisering van de zorg het werk makkelijker en daarmee leuker maakt. Dat er juist meer tijd voor de patiënt, cliënt of bewoner over blijft. Want er gaan veranderingen en vernieuwingen blijven komen. Een toegenomen veranderkracht zorgt ervoor dat de zorgprofessional rustig het werk kan blijven doen met zijn of haar eigenheid. Dit zal weer effect hebben op de wendbaarheid van de medewerkers.
Vind de balans voor jouw organisatie!
De zorg is een sector die, net als ieder mens, veiligheid en stabiliteit nodig heeft. Er zijn veel vernieuwingen wat ook kan leiden tot onrust, maar medewerkers kunnen met hun bestendigheid minimaliseren. Met andere woorden, er is een balans nodig tussen de vernieuwers en handhaver, tussen wendbare stuiterballen en de stabiele factoren.
Maar het belangrijkste is: zonder te investeren in digitale vaardigheden kan er geen vernieuwing in de zorgsector plaatsvinden. Zonder veranderkracht is er geen vernieuwing en zonder vernieuwing kunnen we goede zorg niet garanderen! Samen aan de slag dus!
Hoe ga jij de wendbaarheid van de organisatie en medewerkers vergroten?
