Interview met Aly Dassen en Sylvia Strooband


Aly Dassen is adjunct directeur bij Albeda Zorgcollege. Ook haar achtergrond is verpleegkunde. Jarenlang heeft zij in de GGZ gewerkt.

Samen leren voor betere zorg

Al vier jaar zetten Sylvia en Aly zich in voor meer verbinding tussen zorg en onderwijs. Dit blijkt succesvol te zijn. Het vraagt wel een andere manier van denken. In dit artikel delen ze welke impact praktijkgestuurd leren heeft. Niet alleen voor studenten en zorgprofessionals, juist ook voor het (lijn)management.

Sylvia Strooband is van huis uit verpleegkundige en nu teammanager bij Laurens Academie.

Onderwijs en praktijk dichter bij elkaar, wat gebeurt er dan?

‘Sylvia Strooband: ‘Door werken en leren meer met elkaar te verweven, creëer je op de afdeling een lerende cultuur. Het werkt twee kanten op: de student stelt leervragen op en stimuleert de huidige professionals om met hen mee te denken. Samen stellen ze vast wat de kwaliteit van zorg in de weg staat en zoeken ze naar oplossingen om te verbeteren. Daarnaast wordt op deze manier het management meer betrokken bij de (door)ontwikkeling van de (aankomende) zorgprofessionals.’

‘Ja’, vult Aly Dassen aan: ‘studenten ervaren dat ze zelf invloed hebben op de kwaliteit van zorg. Zowel in contact met patiënten alsook in de coördinatie en organisatie van de zorg. Ze leveren een actieve bijdrage aan de zorg van morgen. Dit geeft ze een voldaan gevoel en helpt hen om het vaak pittige werk met trots vol te houden.’

Dat klinkt ideaal. Maar... is hier tijd voor?

‘Deskundige begeleiding is voortdurend een belangrijk gesprekspunt’, beaamt Sylvia. ‘Managers die de Laurens Academie inschakelen voor een leervraagstuk, vragen vaak nog naar traditionele vormen van bijscholing zoals een e-learning of een workshop.

Het is aan de adviseurs van de Academie om praktijkgestuurd leren of de werkende principes hiervan voor te stellen. Ik ben ervan overtuigd dat deze manier van leren meer effect heeft om een lerende cultuur op gang te brengen en te behouden. Leren stopt namelijk niet na het volgen van alleen een training of workshop. Het meeste leerrendement vindt in de praktijk plaats.’

‘Een goed voorbeeld is de implementatie van het digitaal platform Palliatieve zorg. Samen concludeerden we dat dit een onderdeel van de opleiding kon zijn. Studenten leren al hoe om te gaan met een digitale leeromgeving en voor de huidige professionals is dit een bijscholing. Nu trekken ze als een gebruikersgroep gezamenlijk op en leren ze van elkaar. Het zou mooi zijn, als we deze vernieuwende manier van "samen leren" door het middenkader met zorgprofessionals verder in gang zetten. Dan werken we vanuit de vraagstukken die er al zijn.’

Kritische beroepssituaties omzetten in leervragen voor studenten. Vraagt dat om gedragsverandering?

Aly: ‘Eerst kenden we in service-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden. Toen deze opleidingen stopten, ontstond er meer afstand tussen de zorgpraktijk en het onderwijs. Het doet me goed dat we nu nieuwe wegen ontdekken om praktijk en onderwijs weer dichter bij elkaar te organiseren.

Natuurlijk vraagt dat wel wat van mensen maar de dynamiek tussen zorgprofessionals en studenten werkt stimulerend. In de ideale omstandigheden reflecteren zowel docenten als zorgprofessionals op het eigen handelen en zijn ze door en door bewust bezig met hoe zij invulling geven aan hun vak. De energie die daarvoor nodig is, komt los bij nieuwe, positieve ervaringen.

Het vraagt niet alleen van docenten, praktijkbegeleiders en studenten een andere manier van werken. Er is ook andere rol weggelegd voor bestuurders en managers. Het uitgangspunt is dat we gezamenlijk de kwaliteit van zorg bewaken en verhogen. Dit doen we door aankomende zorgprofessionals naar de laatste inzichten state of the art op te leiden. De maatschappelijke tendens is positieve gezondheid en zelfregie. Zo’n klimaat vraagt om anticiperen. Dat kan alleen als je wil blijven leren. Én hierin gefaciliteerd wordt.’

Sylvia: ‘Wat goed werkt is ‘A.I’ (Appreciative Inquiry red. ). Deze filosofie gaat er vanuit dat veranderprocessen drijven op positieve lading. Niet de knelpunten en problemen zijn leidend in gesprekken, maar de drijfveren en de kracht van mensen. Door situaties waarderend te benaderen en mensen waarderend te bevragen werken zorgprofessionals vanuit hun kracht in plaats van tekortkomingen.’

Zien jullie dit als een regionale opdracht of echt organisatiegebonden?

'Samenwerken tussen zorgorganisaties in de regio is belangrijk. Op deze manier zijn we in staat om de krachten te bundelen. Maar autonomie is van even groot belang. De bedrijfscultuur bepaalt wat de goede timing is en welke stappen werken. Dus kies vooral de aanpak die werkt voor jou en jouw organisatie.'

Jullie houden je hier al lang mee bezig. Vertel, wat zal ‘in’ en ‘uit’ zijn in 2030?

Aly: ‘Wat ons betreft spreken we dan niet meer van ‘reguliere routes’. Het beroepsonderwijs is zo ingericht dat studenten een leerroute kiezen die het beste past om het vak te leren. Dit gebeurt uiteraard in nauwe samenwerking met zorginstellingen’.

Sylvia: ‘Voor verschillende doelgroepen is een passend pad ingericht. Een zij-instromer kan bijvoorbeeld een kortere route volgen. En er is veel ruimte voor flexibele loopbaan- en ontwikkelmogelijkheden voor zorgprofessionals in het kader van leven lang leren.’

Aly: ’Meer dan nu zullen ontwikkelingen in de maatschappij, politiek en zorg bepalen hoe we opleiden en het onderwijs inrichten. Leren zal sterk verweven zijn met de praktijk, ook fysiek binnen zorginstellingen. Ik zie daardoor ook minder onderwijsgebouwen voor me.’

Hoe gaan jullie zelf door?

Aly en Sylvia blijven - ook na het afsluitend Opleidingsevent 2020- aandacht vragen voor praktijkgestuurd leren. Het huidige concept wordt verder binnen Laurens geïmplementeerd bij de opleidingen MBO- verpleegkunde , Verzorgende en Dienstverlening Zorg & Welzijn. Er ontstaat zo een mooie doorlopende leerlijn in de praktijk!

Aly Dassen en Sylvia Strooband werkten vier jaar bevlogen samen vanuit een diep geloof in werkend leren. Aanleiding hiervoor was Zorgpact Rotterdam. In deze korte documentaire kun je zien wat zij met praktijkgestuurd leren bereikten.

Was je niet bij het Opleidingsevent?


In deze brochure lees je alle initiatieven in de regio.

Doorpraten over praktijkgericht werken, kan onder andere met programmamanager

Conny Nieuwenhuizen.